Ngọn tháp bí ẩn nơi biên giới
Nằm ở xã biên giới Mỹ Lý, huyện Kỳ Sơn, tháp Yên Hòa cao gần 30 m, đắp nhiều hoa văn tinh xảo. Hiện nguồn gốc, năm xây dựng tháp vẫn là bí ẩn.
Từ trung tâm thị trấn Mường Xén, huyện Kỳ Sơn, khách phải vượt khoảng 60 km đường bộ, hoặc ngược sông Nậm Nơn 4 giờ mới tới tháp. Công trình nằm trên sườn núi khá bằng phẳng, bao quanh là khu dân cư, cách đường biên giới với Lào vài km.
Tháp được xây bằng gạch đất nung, liên kết bằng vôi vữa trộn cát, bốn mặt có cấu tạo giống nhau, đắp nhiều phù điêu, hoa văn. Chân tháp hình vuông, cạnh 4,5 m, không có cửa; thân nhỏ dần về phần ngọn, tổng chiều cao gần 30 m. Hiện tháp có nhiều vết nứt, lỗ thủng, gạch bị bong tróc ở phần chân.
Toàn cảnh tháp Yên Hòa. Ảnh: Hải Bình
Theo ông Lô Văn Liễu, Bí thư Đảng ủy xã Mỹ Lý, chưa có tài liệu nghiên cứu nào về tháp. Qua truyền miệng của nhiều thế hệ dân bản, tháp có từ thế kỷ XI. Bấy giờ, nơi đây còn có ngôi chùa, có nhiều sư tăng thờ tự và truyền bá đạo Phật.
Tháp có rất nhiều tượng Phật bằng đồng được xếp xung quanh và giấu phía trong. Đỉnh tháp còn có viên xá lợi màu xanh da trời, nhưng bị mất từ lúc nào không rõ. Sau nhiều biến cố, chùa bị sập, chỉ trơ trọi ngọn tháp.
Đến những năm 80 của thế kỷ XX, do lời đồn trong tháp có của quý nên kẻ xấu đã chọc thủng nhiều lỗ ở thân tháp tìm kiếm. Nhiều tượng Phật bằng đồng từ vài chục cm trở lên nằm trong thân tháp bị lấy đi. Vài năm sau, người dân phát hiện một số tượng Phật bị bỏ lại quanh thân tháp, từ đó xuất hiện nhiều câu chuyện nhuốm màu bí ẩn như kẻ trộm tượng Phật gặp xui xẻo nên chủ động trả tượng.
"Một số tượng Phật do người dân thu gom, bàn giao, chính quyền xã và bản đang bảo quản. Đây được xem là tài sản quý, sau này nếu tháp được trùng tu, những tượng này sẽ được trả về vị trí cũ", ông Liễu nói và cho rằng chính việc kẻ xấu đục lỗ tìm kiếm tượng đồng và tác động của thời gian khiến phần gạch xây lâu ngày ngấm nước, bong tróc, tháp có nguy cơ sập.
Một số tượng đồng được kẻ xấu trả lại, hiện do chính quyền xã bảo quản. Ảnh: CTV
Hiện vào mùng một, ngày rằm và lễ Tết, bà con dân tộc Thái ở bản đều mang hương hoa, bánh trái tới gần tháp cầu bình an. Để tránh nguy hiểm cho người dân, UBND xã Mỹ Lý dựng biển cảnh báo. "Chúng tôi mong tháp được tu bổ để trở thành điểm tâm linh, giữ lại di tích văn hóa độc đáo", ông Liễu nói.
Ông Hồ Mạnh Hà, Phó trưởng phòng Quản lý Di sản văn hóa (Sở Văn hóa và Thể thao Nghệ An), cho biết trước đây tháp có tên Xằng Tớ (ý nói một cái bản ở khu vực tháp), về sau khi lập bản Yên Hòa thì mang tên bản.
Đánh giá về giá trị công trình, ông Hà nói tháp có kiến trúc độc đáo, độ tinh xảo cao. Nổi bật là hoa văn về Phật giáo như phù điêu về tượng Phật, hình hoa sen, cúc, voi, ngựa... được làm tỉ mẩn dù vật liệu chỉ là vôi vữa. "Nhiều tháp thời xưa ít hoa văn, song Yên Hòa lại nhiều, rất khó lý giải", ông Hà nói.
Tuy nhiên, ông Hà cho rằng tháp chỉ 350-400 tuổi vì "màu sắc gạch, vết vôi trộn cát vẫn còn mới nên không thể nói công trình tồn tại tới nghìn năm". Những người xây tháp có thể là bộ phận cư dân sinh sống ở vùng đất này, có tay nghề cao. Ở Nghệ An không tháp nào có kiến trúc tương tự.
Một góc chân tháp bị sụt lở. Ảnh: Hải Bình
Lãnh đạo phòng Quản lý Di sản văn hóa lo ngại nếu không khẩn trương tu bổ, tháp có nguy cơ đổ sập. "Ba việc cần làm với tháp gồm: Tu bổ; xếp hạng di tích và đề án nghiên cứu sâu về công trình", ông Hà nói. Từ năm 2018, tháp Yên Hòa đã có trong danh mục kiểm kê của UBND tỉnh Nghệ An.
Ghi nhận công trình đang xuống cấp nghiêm trọng, đại diện UBND huyện Kỳ Sơn giải thích việc chậm tu bổ do một số vướng mắc, trong đó có vấn đề kinh phí. "Thời gian tới, chính quyền sẽ lên kế hoạch tu bổ để giữ lại di tích độc đáo này, trở thành điểm du lịch của huyện", đại diện Ủy ban huyện nói.
Hiện trạng tháp cổ Yên Hòa. Video: Hải Bình
Theo: vnexpress.net
Tin cùng chuyên mục
Hoa hậu Đỗ Hà bắt hoa cưới, giờ ra sao?
Ví như Đỗ Thị Hà "check in" cùng bó hoa cưới của cô dâu. Theo quan niệm truyền thống, người bắt được bó hoa cưới do cô dâu ném ra sẽ là người có khả năng kết hôn tiếp theo. Điều này xuất phát từ niềm tin rằng bó hoa mang theo sự may mắn, tình yêu và hạnh phúc của cô dâu. Người nhận được sẽ sớm tìm thấy tình yêu đích thực hoặc tiến đến hôn nhân.
Diệp Lâm Anh có tình trẻ, Nghiêm Đức phòng không sau ly hôn
Diệp Lâm Anh kết hôn với thiếu gia Nghiêm Đức năm 2018 và cuộc hôn nhân của họ có dấu hiệu rạn nứt từ cuối năm 2019. Người đẹp từng nói cô cố gắng hàn gắn nhưng không thành, đến tháng 1/2022, khi thấy hôn nhân không thể cứu vãn, cả hai quyết định "đường ai nấy đi".
Cứu sống cụ ông 85 tuổi bị vỡ phình động mạch chủ bụng nguy kịch
Vỡ phình động mạch chủ bụng là một cấp cứu ngoại khoa tối khẩn, tỷ lệ tử vong cao nếu không được phát hiện, xử trí kịp thời.
Lương Thanh quê Thanh Hóa
Nữ diễn viên VFC quê Thanh Hóa được khen xinh như hoa hậu, từng đóng 'tình địch' với Hồng Diễm giờ ra sao?
Thúc đẩy phát triển công nghiệp văn hóa trong lĩnh vực âm nhạc thế nào?
Một số doanh nghiệp đề xuất chính sách ưu đãi thuế cho các nhà sáng tạo nội dung, mở mã ngành livestream (phát trực tiếp) là một ngành kinh doanh chính thức.
Nhiều thương tiếc nam diễn viên qua đời tuổi 31
Nam diễn viên Đài Loan (Trung Quốc) Hoàng Chánh Kiệt, 31 tuổi, qua đời đột ngột khiến bạn bè thương tiếc, người hâm mộ bàng hoàng.
